De Spaanse premier Rajoy wil ontslag van de Catalaanse leider Carles Puigdemont en zijn medebestuurders en binnen zes maanden nieuwe regionale verkiezingen. Spanje wil een einde maken aan de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging en daarom heeft premier Mariano Rajoy zaterdag ingegrepen.
Rajoy wil feitelijk het bestuur over Catalonië overnemen. Hij heeft de Senaat in Madrid gevraagd om toestemming daarvoor. De Senaat stemt daar vermoedelijk vrijdag over.
Het Catalaanse parlement wordt niet ontbonden, maar heeft voorlopig niets meer te zeggen over het bestuur. Catalonië blijft wel autonoom, benadrukt Rajoy. De premier baseert zich op een artikel in de grondwet, waarin staat dat de regering mag ingrijpen als een regio ingaat tegen het algemeen belang. Wanneer een regio dat doet en wat een premier daar precies tegen mag doen, staat er echter niet in.
Reactie Puigdemont
Puigdemont reageerde zaterdagavond tijdens een televisietoespraak op de maatregelen van Madrid. Hij noemde de ,,illegale” stappen die de Spaanse regering heeft genomen om de regio rechtstreeks vanuit Madrid te besturen, niet acceptabel. Dit is ,,de ergste aanval” op de democratie sinds de dictatuur van Francisco Franco, zei hij.
,,We zullen blijven vechten”, voegde hij eraan toe, zonder verdere concrete stappen te noemen. Puigdemont had eerder gedreigd de onafhankelijkheid uit te roepen als Spanje de regionale autonomie van Catalonië zou intrekken. Hij heeft het regionale parlement nu gevraagd bijeen te komen om de maatregelen van de Spaanse regering te bespreken.
Puigdemont had een referendum over onafhankelijkheid van Catalonië uitgeschreven. Dat werd op 1 oktober gehouden. Minder dan de helft van de Catalanen kwam opdagen, maar van hen stemde vrijwel iedereen voor afscheiding. Het Grondwettelijk Hof van Spanje verklaarde het referendum ongeldig. Dat weerhield Puigdemont er niet van te schermen met het uitroepen van de onafhankelijkheid, hoewel hij dat tot nu toe nog niet heeft gedaan.
Honderdduizenden aanhangers van de Catalaanse afscheidingsbeweging zijn zaterdag de straat opgegaan in Barcelona. Ze demonstreerden tegen de arrestatie van twee separatistische leiders en tegen het ingrijpen van Spanje.
Catalaanse leider aangeklaagd
De Catalaanse leider Carles Puigdemont wordt mogelijk aangeklaagd voor rebellie. Het Spaanse Openbaar Ministerie bevestigt zaterdag dat het een aanklacht voorbereidt tegen hem en andere separatisten.
Als de Catalaanse leiders de onafhankelijkheid uitroepen, overtreden ze de Spaanse grondwet en riskeren ze 15 tot 25 jaar celstraf. Als het tot een gewapende opstand komt, kan de straf worden verhoogd tot dertig jaar, aldus Spaanse media.
Ramkoers
De regering in Madrid en het Catalaanse regiobestuur liggen al geruime tijd op ramkoers. De Catalanen organiseerden tegen de zin van Madrid een referendum over onafhankelijkheid. De landelijke autoriteiten grepen daarop hard in om de illegale stembusgang te verstoren. Toch brachten meer dan 2 miljoen mensen een stem uit, waarvan ruim 90 procent stemde voor de onafhankelijkheid.
De Catalaanse leider Carles Puigdemont liet donderdag weten dat het regioparlement de onafhankelijkheid kan uitroepen als Madrid een dialoog uit de weg blijft gaan. Daarop kondigde de regering aan zaterdag bijeen te komen om ,,in het belang van de Spanjaarden, onder wie de burgers van Catalonië, de grondwettelijke orde te herstellen'' in de autonome regio.
Site gehackt
De website van het Grondwettelijk Hof van Spanje is zaterdag korte tijd uit de lucht gehaald. Op het moment dat het kabinet vergaderde over Catalonië, verscheen op de site een pro-Catalaanse boodschap. Volgens Spaanse media is die door hackersgroep Anonymous geplaatst. Daarna werd de site onbereikbaar. De pagina is inmiddels weer in de lucht.
Bedrijven verhuizen hoofdkantoor
Meer dan duizend bedrijven hebben uit voorzorg hun hoofdkantoor uit Catalonië gehaald, om niet met het Catalaanse gedoe geassocieerd te worden. "Geld is bang voor onzekerheid", zegt Walter Joosten voorzitter van De Kring, een netwerkclub voor het Nederlandse bedrijfsleven in Barcelona, vrijdag bij BNR Nieuwsradio.
"We maken ons geen zorgen over onafhankelijkheid, want dat kan Catalonië gewoon niet worden. We maken ons wel zorgen over de passiviteit in de economische wereld. Het bedrijfsleven licht nu stil. Iedereen wacht: investeerders wachten, kopers wachten. Dat is iets wat onze leden treft."
LEES OOK: Rutte wil zich niet branden aan de Catalaanse crisis- België en Luxemburg tarten Spaanse regering